Reklamama predstavlja se sastavni i ponekad najzastupljeniji deo sadržaja koji se plasira putem masovnih medija, sa ciljem ubeđivanja i informisanja određenog dela javnosti, odnosno potencijalnih potrošača. Posmatrano sa ekonomskog aspekta, upečatljivo odrađena reklama nije sama po sebi trošak već investicija, jer određenom brendu ili kompaniji obezbeđuje (relativno) trajno mesto na tržištu.
VRSTE MARKETINŠKE MANIPULACIJE
Danas, u moru informacija, propagande i marketinške manipulacije, oglašivači različitih proizvoda služe se širokim spektrom propagandnih i persuazivnih tehnika iz obe vrste manipulacije – kognitivne i afektivne. Kognitivna vrsta marketinške manipulacije ima za cilj da utiče na logičko i kognitivno mišljenje publike.
KOGNITIVNA MANIPULACIJA
Kognitivna vrsta pomoću dovoljno dobro plasiranih činjenica ubeđuje potencijalne potrošače u važnost određenog proizvoda ili brenda. S tim u vezi, kognitivnom manipulacijom su najčešće potkrepljene tzv. reklame problema i rešenja. Promovisani proizvod uvek nudi ono što zadovoljava potrebe publike, odnosno širokog auditorijuma.
AFEKTIVNA MANIPULACIJA
Nasuprot kognitivnoj, afektivna manipulacija svoju ulogu proteže do segmenata manipulisanja emocijama i osećanjima publike, isključujući polugu logičkog mišljenja. Istovremeno se poziva na estetizaciju i emocionalnu upečatljivost same plasirane poruke određenog brenda u reklamama. Funkcioniše po principu univerzalnog dobra, kao što je prikazivanje dece, porodice, jedinstva zajednice, veličanje ljudskih interpersonalnih i emocionalnih vrsta odnosa, ali i erotizacija.
Cilj ovakve vrste ubeđivanja jeste da se kod publike izazove tzv. utisak stapanja sa reklamnom tematikom. Na taj način se manipuliše njihovim rasuđivanjem. Takođe, u vrstu afektivne manipulacije spada i korišćenje svedočanstva određene poznate ličnosti, čime bi se dodatno povećao uticaj na ciljne grupe.
Foto: unsplash.com
ZNAKOVI I SIMBOLI REKLAMA
Posmatrajući proizvode koji uzimaju primat u oglašivačkoj sferi masovnih medija, može se primetiti da su u velikoj meri zastupljene obe vrste manipulacije i njihovih tehnika u reklamama. Većina reklamnih sadržaja je koncipirano na način da se što konkretnije i lakše dođe do najvažnije vrednosti i poente samog proizvoda. To se postiže tako što unapred osmišljeni znakovi i simboli utvrđuju vrline i razloge za kupovinu.
Takođe, unapred utvrđeni modeli reklamiranja koji neretko proizvode dele na ciljne grupe, na neki način ostvaruju bližu komunikaciju sa publikom. To nas dovodi do činjenice da je u praksi zastupljeno da su, na primer, automobili vrsta proizvoda isključivo za muškarce, a kozmetika za žene.
Neretko se pojavljuje i pravilnost koja pokazuje da marketinške kuće u saradnji sa brendovima, kroz iskustvo, umeju da prepoznaju koji model oglašavanja prolazi na tržištu. Ispunjavajući uslov profitabilnosti, vode se najsvrsishodnijim principima.
TEKST: ANA PAVIĆEVIĆ
Ana Pavićević je studentkinja prve godine Filozofskog fakulteta u Novom Sadu, na Odseku za medijske studije, smer Komunikologija i odnosi s javnošću. Od najranijih školskih dana se bavi čitanjem i pisanjem, zaljubljenik je u književnost i u pisanu reč. Želja joj je da u budućoj profesionalnoj karijeri objedini bavljenje pisanjem, medijima, komunikacijama i kreativnim marketingom.
