Osvećena 1752. godine, crkva Svetog Oca Nikolaja u Zemunu je nastariji sačuvan pravoslavni hram na ovom području. Nikolajevska crkva svojevrsno je svedočansto postojanosti vere, ali i razvoja stila prelaznog perioda sa vizantijske umetnosti ka baroknoj ideji.
„…kad bar ne bi bila od kamena, kad bi se mogla na nebesa vazneti…“ – Desanka Makimović, Gračanica
XVIII VEK
Nakon što Osmanlije 1717. godine napokon bivaju proterane sa područja Zemuna, prevlast nad ovom teritorijom dobija Austrijsko carstvo. Vojna obaveza lokalnog stanovništva u korist Austrougarske države garantovala je nezavisnost ove novonastale Vojne granice. Godine mira koje su započele otvorile su put razvoju ekonomskim, prosvetiteljskim, društvenim i verskim aspektima života.
“…DA BAR NISI OD KAMENA…”
Tako na temeljima stare zemunske crkve godine 1752. biva podignut hram posvećen Svetom Ocu Nikolaju. Ova jednobrodna građevina zidana je u baroknom stilu, te poseduje sve arhitektonske elemente građevinarstva na teritoriji Vojvodine tog vremena. Zasvedena poluobličastim svodom čije zidove, kao i ostatka crkve, krasi zidno slikarstvo zemunskog slikara Živka Petorvića. Na istočnoj strani završena je polukružnom apsidom, dok se na zapadu ističe dvospratni zvonik.
“…KAD BI SE MOGLA SA NEBESA VAZNETI…”
Ikonostas zemunske crkve opravdaće poređenje ove granice između oltaskog prostora i naosa sa granicom neba i zemlje. Rezbar Aksentije Marković tvorac je ovog raskošnog ikonostasa koji ukrašava 71 ikona, delo Dimitrija Bačevića. Granajući se sve do trijumfalog luka, visoki barokni ikonostas čini da posmatrač zaboravi telesno, te da se promišljanjem složenih simbola i alegorija biblijskih predstava duhovno uzdigne.
TEKST: MILICA TOPALOVIĆ
Milica Topalović, rođena je 2003. godine. Student je druge godine istorije umetnosti na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Pored pisanja bavi se i fotografijom.
