Ovaj zanimljiv, a mnogima neobičan sport, mnogo puta bio je u centru pažnje, bez obzira na to da li ga pratite ili ne. Ljudi različitih razmišljanja i zanimanja čine celinu ovog interesantnog fenomena u svetu sporta. Ne radi se samo o igri i taktikama nadmudrivanja, već je reč i o marketingu, muzici, tj. velikoj industriji zabave i novca.
POČECI
Svoje korene nastajanja američki fudbal duguje studentima brojnih prestižnih univerziteta širom SAD-a. Prinston, Ratdžers, Kolumbija, Harvard, Jejl, Kornel i mnogi drugi univerziteti svakako su mesta na kojima je lokomotiva ovog sporta zahuktavala svoje istorijsko putovanje. Na pojedinim od ovih univerziteta potencirana su ragbi pravila, dok su na drugim više praktikovana pravila evropskog fudbala. Povezivanjem ova dva sporta nastao je američki fudbal ili kako ga mnogi nazivaju Gridiron fudbal.
Ovaj termin, koji bi u prevodu značio rešetka, svoje ime duguje izgledu terena na kojem se odigravaju utakmice. Naziv Gridiron uglavnom koriste ljudi koji žive izvan severnoameričkog kontinenta, kako bi razlikovali američki od evropskog fudbala. U daljoj transformaciji igre, iz fudbala i ragbija u jedan novi sport, veliku ulogu imao je Volter Kamp, koji se smatra ocem američkog fudbala. On je kao student medicine na Jejlu i sam bio aktivan igrač u periodu od 1876. do 1881. godine. U naredne tri decenije Volter Kamp je rukovodio odborom koji je bio zadužen za usaglašavanje i određivanje konačnih pravila igre u ovom sportu. Postavio je temelje američkog fudbala.
KAKO JE DANAS?
Ovaj sport predstavlja kombinaciju tehnike, brzine, snage i taktike. Samu igru karakterišu različite strategije i taktička nadmudrivanja. Inspiriše na razmišljanje poput šaha, a ujedno zahteva veliku kondiciju i snagu, uz dosta jakih i direktnih duela. Američki fudbal je timska igra i zahteva zajedništvo kao preduslov za uspeh. Svaka osoba ima svoju ulogu, nema odbačenih, jer svaki član tima ima priliku da doprinese boljitku kompletne zajednice.
Naravno, kada je reč o profesionalnom nivou, uz osnovne karakteristike ove igre, neizostavni segment je i industrija zabave. Zarade su velike, prenosi ovih mečeva obaraju rekorde u gledanosti, ceni reklama i mnogim drugim marketinškim aspektima.
Finalni meč NFL lige, popularni Superboul je prepun različitih vidova zabave. Tada nastupaju i najpoznatiji svetski muzički izvođači, pa tako stadion na određeno vreme postane koncertna dvorana, u toku pauze na utakmici. Osim enormnih zarada i ugovora, članovi profesionalnih timova su vrlo često učesnici brojnih humanitarnih akcija. Igrači i članovi klubova imaju priliku da kroz svoj volonterizam i humanitarne akcije pomažu ugroženim ljudima iz svoje zajednice i na taj način pokažu da je američki udbal na kraju svega ipak mnogo više od obične igre.
TEKST: VLADIMIR STOJKOVIĆ
Vladimir Stojković je diplomirani arheolog. Ljubitelj je bioskopa i fudbala, kako evropskog, tako i američkog.
