Violina je, po mnogima, jedan od najlepših instrumenata, a karakteriše ga elegantan i čežljiv zvuk koji u ljudima izaziva buru emocija. Njena melodija je jako umirujuća, pa često i ljudi koji se ne bave muzikom vole njen prizvuk.
OSNOVI VIOLINE
Violina je drveni žičani gudački instrument iz violinske familije. Pored violine, u ovoj familiji su i viola, violončelo i kontrabas. Među instrumentima ove familije, ona je najmanja i ima najviše tonove. Violina tipično ima četiri žice, koje se štimuju u intervalu čiste kvinte. Žice se, počev od najdublje, štimuju na visine sledećih tonova: ge (g), de1 (d1), a1 (a1), e2 (e2). Violine su važni instrumenti u širokom opsegu muzičkih žanrova. One se najviše javljaju u zapadnoj klasičnoj tradiciji i u mnogim varijetetima narodne muzike. Takođe, violina je stekla popularnost i u mnogim nezapadnim muzičkim kulturama, uključujući indijsku i iransku muziku.
ISTORIJA VIOLINE
Violina je ušla u upotrebu u ranom 16. veku na Apeninskom poluostrvu. Ona je u Evropi služila kao osnova za žičane instrumente koji se koriste u zapadnoj klasičnoj muzici, kao što je viola. Violinisti i kolekcionari posebno cene fine istorijske instrumente koje su napravili graditelji iz familija Stradivari, Gvarneri i Amati u periodu od 16. do 18. veka u Breši i Kremoni i Jakob Stajner u Austriji. Prema njihovoj reputaciji, kvalitet njihovog zvuka do sada je odoleo svim pokušajima objašnjavanja ili reprodukcije, mada je ovo uverenje sporno.
Sam naziv violino pojavljuje se u Italiji 1538, a u Engleskoj tek 1572. kao violin. Imena najstarijih proizvođača violina su najvećim delom nepoznata, a interesantno je i to da su mnogi muzičari pravili sami svoje žičane instrumente. Violina je dostigla svoj definitivni oblik između 1520. i 1550. godine, u severnoj Italiji, u centru sa Milanom. Prvi stvaralac violina iz te regije bio je Đovani Đakomo Dala Korna, a zatim Zaneto di Mišela da Montekjaro.
Od instrumenata tog vremena ostalo je nekoliko violina čuvenog stvaraoca Andrea Amatija. Najviše je stvarao između 1542. i 1546. godine, a tadašnje violine su imale po tri žice i još uvek su sadržale po nekoliko delova primitivne forme. Ali već od 1550. godine postoji nekoliko svedočanstava o postojanju violine sa četiri žice. Nekoliko Amatijevih violina je ostalo do današnjeg dana, stvorenih davne 1555. godine, a dva Amatijeva gudačka instrumenta sačuvana su u Oksfordskom muzeju. Osim porodice Amati čuvene po stvaranju dobrih violina su i porodice Antonija Stradivarija i Đuzepa Gvarnerija.
KOMPOZITORI I ZNAMENITI VIOLINISTI
Nemoguće je izdvojiti samo nekoliko kompozitora značajnih za stvaranje violinske literature. Izbor nije nimalo jednostavan, a neki od njih su: Arkanđelo Koreli, Antonio Vivaldi, Nikolo Paganini, Đuzepe Tartini, Johan Sebastijan Bah, Feliks Mendelson, Volfgang Amadeus Mocart, Henrik Vijenjavski, Pablo de Sarasate. Naravno, neizostavni su i znameniti violinisti kao što su: Jaša Hajfec, Jozef Joakim, Leonid Kogan, Fric Krajzler, Gidon Kremer, Žak Tibo i mnogi drugi.
ELEKTRIČNA VIOLINA
Električne violine se koriste u nekim formama rok muzike i džeza. Violinski delovi su obično napravljeni od različitih tipova drveta, ali električne violine često nisu drvene, zbog toga što njihov zvuk ne mora da zavisi od specifičnih akustičkih karakteristika konstrukcije instrumenta, već od elektronskog zvukosnimača, pojačivača i zvučnika. Razlika između violine i električne violine može se uočiti u karakteristikama poput kvaliteta i produkcije zvuka. Mnogi veruju da melodični zvuk stvoren šupljom zvučnom kutijom i vibracijama žica nije moguć kod električne violine koja ima čvrsto telo. Zapravo, električna violina proizvodi vrlo malo sopstvenog zvuka i zvuk mora biti pojačan da bi je ljudi čuli. Jedna od mana električne violine je što se ne može svirati u orkestru. Kada je u pitanju kvalitet zvuka, električna violina zvuči baš kao i obična violina, ali se razlika čuje kada se svira istovremeno sa klasičnom. Električna violina, bez obzira koliko se trudila, ne može proizvesti izvorni zvuk akustične violine.
Zbog visine svojih tonova, violina ima specifičan zvuk i tako upotpunjuje sigurno neku od omiljenih numera svakog od nas. Zastanite i zamislite kako bi ta pesma zvučala da violine u njoj nema. Sigurno bi manjkalo emocije, a zvuk bi bio mnogo prazniji. U tome je upravo i važnost violine, pa posvetimo joj pažnju koju zaslužuje.
TEKST: JELENA TRAJKOVIĆ
Jelena Trajković je studentkinja prve godine Novinarstva na Filozofskom fakultetu u Nišu. Zaljubljenik je u muziku i poeziju, koju u slobodno vreme i sama stvara.
