Digitalna tekstualnost je posredstvom novih instrumenata omogućila čitaocu da uspostavlja bilo koji intertekstualni odnos. Simbolička smrt autora i rađanje čitaoca neophodno je za završetak teksta. Ako je tehnologija štamparske mašine promenila medij prenosa književnosti iz usmenog u pisani oblik, onda i internet može omogućavati pesniku da pristupi čitaocu putem digitalne poezije. Pri tome, ovaj drugi može da upozna postavku pokreta i zvukova pesme izvan njenog pukog predstavljanja – u digitalnom okruženju.
DIGITALNA POEZIJA
Treba jasno naglasiti da nije sve što se objavi na internetu digitalna poezija, jer digitalizacija podrazumeva i samu interakciju sa tekstom. Poezija spontano prelazi u digitalizaciju, vizuelnost, fragmentaciju i, ponekad, apsurd. Digitalna poezija ne samo da razbija sve tradicije i ograničenja pisanog teksta, već se oslobađa i ograničenja određene kulture ili jezika.
SAJBER POEZIJA
Digitalna poezija zadobila je dosta naziva, ali jedno od njih koje se čini veoma prikladnim jeste sajber poezija. Odnosno, oblik sajber književnosti u kojoj estetska funkcija jezika dominira književnom porukom. Tehnički, sajber poeziju karakteriše korišćenje različitih elektronskih resursa, uključujući dobro poznati hipertekst, dvo- i trodimenzionalnu animaciju i virtuelne realnosti. Postoji moguća klasifikacija sajber poezije ako uzmemo u obzir tehnologiju koja se koristi za njeno sastavljanje.
HIPERTEKSTUALNOST U POEZIJI
Hipertekstualna poezija je poezija koja je povezana sa drugim izvorom u istom dokumentu ili sa različitim dokumentima na internetu.
REČI KOJE SE POMERAJU
Animirana ili pokretna poezija, takođe nazvana kinetička poezija, sastavljena je od reči koje se postepeno pomeraju ili modifikuju, bilo interakcijom korisnika sa tekstom ili automatski.
HOLOGRAFSKE TEHNIKE U POEZIJI
Holopoezija ili holografska poezija je naziv za tekstove sa poetskim sadržajem razvijenim korišćenjem holografske tehnike. Dakle, pesma je organizovana na nelinearan način u trodimenzionalnom nematerijalnom prostoru. Pesma menja i prenosi različita značenja čak i dok je čitalac gleda.
LAI-TZE FAN I NIK MONTFORT DIAL
Dial je generativna pesma koja predstavlja umreženu, udaljenu komunikaciju. Oslikava dva izolovana glasa koja se tokom vremena vode dijalogom. Vreme se može podesiti klikom na satove na dnu dela sa ugrađenim emotikonima.
KAINKUN ČEN SHAN SHUI
Krajem 1700-ih, Vilijam Blejk je kombinovao poeziju sa graviranim umetničkim delima u svojoj konceptualnoj zbirci Pesme nevinosti i iskustva. Savremeni pesnici koriste digitalne tehnologije da na sličan način ukrašavaju poeziju slikama.
Shan Shui na kineskom znači planina i voda, a kada se reči spoje u jednu – shanshui – to znači pejzaž. Takođe, pesma se odnosi na tradicionalno kinesko pejzažno slikarstvo i stil poezije koji prenosi lepotu prirode. Svakim klikom na ekranu generiše se nova pesma Shan Shui sa odgovarajućom slikom pejzaža Shan Shui.
VIDEO IGRE U POEZIJI
Nedavni radovi Džejsona Nelsona su iskovali potpuno novi pravac u stilu elektronskog pisanja. Zadatak je postignut invazijom još jednog žanra digitalne poezije: video igre. Uzurpirajući dobro poznate konvencije igranja video igara, paradigmu trčanja i skakanja, Nelson je pronašao način da namami korisnika kroz svoje brojne nivoe pisanja.
DŽEJSON NELSON – IGRA, IGRA, IGRA I OPET IGRA
Ova igra/umetničko delo pokušava ponovo da uvede ručno crtanje, neuredno i nelogično, ljudsku i ličnu kreaciju u digitalnom svetu. Prelazeći sa nivoa na temu vere ili nekretnina, ili kapitalizma, korisnik pokreće ispravljenu poeziju, uznemirujuća stvorenja i besmrtne zvukove. Igra, igra, igra i opet igra je manje igra o veštini, a više nespretna i nepovezana atmosfera, bivstvovanje ugrađeno u skakutajući meandar života.
SMRT AUTORA I RAĐANJE ČITAOCA
Tekst u digitalnim pesmama je neuhvatljiv jer izbegava početnu autorovu kontrolu. Ovu kontrolu preuzima čitalac koji može da prekomponuje tekst. Čitalac je uključen u vremenski proces ponovnog pisanja teksta. Ovaj proces autorstva u pesmi je kolaborativni između originalnog autora i čitaoca. Međutim, i jedan i drugi gube svoju autoritativnu moć na određenim granicama procesa stvaranja.
DIGITALNA POEZIJA – IZRAZ NEIZREČENOG
Digitalni mediji nude uzbudljive mogućnosti za eksperimentisanje u poeziji. Digitalna poezija je izraz onoga što nije rečeno. Ona stimuliše čitaoca da tražiti nove semantičke konfiguracije. Ona promoviše neobične odnose između onoga što je predstavljeno kao apstrakcija i onoga što je predstavljeno konkretnom materijalnošću posredovanih medija.
KULTURNI RAZVITAK I STIHOVI U ERI DIGITALNOG
Digitalizacija tekstova omogućila je ne samo prikazivanje tekstualnog sadržaja, već i obogaćivanje teksta slikama, zvučnim i filmskim sadržajima putem linkova. Sa druge strane, brzo čitanje digitalnog materijala liči na konzumiranje brze hrane, što nije poželjno upoređivati sa kulturnim razvitkom. Može se reći da je veoma dovitljiv i marketinški plodan sistem.
TEKST: NEVENA NIKOLIĆ
Nevena Nikolić je studentkinja Fakulteta za medije i komunikacije u Beogradu. Njena interesovanja su raspodeljena na više oblasti, a neke od njih su filozofija, književnost, kulturni razvitak u stranim državama, kao i teme vezane za mentalno zdravlje i brigu o sebi. Radoznala pesnikinja, na egzistencionalnom putu umetnosti, traga za istinom među razrešenim temama.
