Pre osam vekova današnje Kraljevo nije postojalo, ali već osam vekova na njegovom tlu, kao na prestolu, stoji manastir Žiča. Kao što mnogi pokušavaju da skinu kralja sa trona, tako su mnogi rušenjem i spaljivanjem pokušali da skinu Žiču s njenog trona. Međutim, nisu uspeli. Zbog toga, vekovima unazad, ovaj manastir predstavlja sinonim za istrajnost i nepresušnu snagu.
CENTAR SRPSKE ARHIEPISKOPIJE
Žiča je srpski srednjovekovni manastir koji se nalazi u blizini Kraljeva, tačnije, u istoimenom mestu Žiča. Ovaj manastir je zadužbina kralja Stefana Prvovenčanog, koja je sazidana u 13. veku. Međutim, može se reći da jednake zasluge za ovu zadužbinu idu i Svetom Savi. Građena je u periodu od 1206. do 1220. godine, u raškom stilu. Posle sticanja crkvene samostalnosti 1219. godine, Žiča postaje centar srpske arhijepiskopije.
MANASTIR KOJI JE PRETRPEO MNOGA STRADANJA
Kao što svaka lepota u nekom trenutku mora da bude oskrnavljena, tako i Žiča nije imala sreće da ostane netaknuta. Nažalost, stradala je već krajem 13. veka. Tada su je zapalila i opustošila braća Drman i Kudelin, gospodari Braničeva. Oni su zajedno sa Tatarima opustošili i mnoge delove Srbije. Sledeće stradanje desilo se već 1459. godine, nakon pada Srbije. Tada Žiča jedan vremesnki period biva u potpunosti zapuštena.
Onda dolazi Prvi svetski rat, a sa njegovim dolaskom još jedno stradanje ovog srednjovekovnog manastira. Poslednje stradanje bilo je tokom okupacije Srbije od strane nemačke vojske. Manastir je bombardovan i zapaljen 10. jula 1941. Iako je manastir svaki put obnavljan, nikada nije vratio svoj prvobitni sjaj.
SEDAM KRUNISANIH KRALJEVA
Žiča je poznata pod nazivom Sedmovrata Žiča. Ovaj naziv je dobila zbog sedam krunisanih kraljeva u njoj. Prvi krunisani kralj u Žiči bio je Stefan Prvovenčani. Zatim su krunisani i njegovi sinovi Radoslav i Vladislav, a potom i Uroš Prvi. Poslednja dva krunisana kralja bili su Dragutin i Milutin, sinovi Uroša Prvog.
OTVARANJE NOVIH VRATA ZA PROLAZAK KRALJA
Da, ukupno je šest kraljeva krunisano u Žiči. Sedmi kralj, Stefan Dečanski, morao je biti krunisan u Pećkoj Patrijaršiji jer je Žiča u tom periodu stradala. Smatra se da su svaki put izbijana i otvarana nova vrata, kako bi kroz njih prvi prošao kralj sa krunom. Otuda i naziv Sedmovrata Žiča. Otuda i sam naziv za grad Kraljevo.
SIMBOLIKA CRVENE BOJE
Žiča je do nedavno bila crvene boje. Smatra se da je za to zaslužan Sveti Sava. Naime, tokom svog boravka na Svetoj Gori primetio je da su manastiri Larva i Vatoped crvene boje. Verovalo se da manastiri počivaju na krvi mučenika pa je Sveti Sava odlučio da i Žiča bude crvena. Iako je 2020. godine potpuno uklonjen malter i crvena boja, Žiča bi za dve do tri godine trebalo da povrati svoj prvobitni izgled po kome je prepoznatljiva.
TEKST: ANĐELA PEJDO
Anđela Pejdo je iz Kraljeva i studira novinarstvo na Filozofskom fakultetu u Nišu. U slobodno vreme prati sport, a želja joj je da postane sportski novinar.
