Minimalizam može da se posmatra kao umetnički pravac koji se naizgled razlikuje od drugih. Suština stvaralaštva je estetskog karaktera. Najčešće se sreće u arhitekturi i slikarstvu, iako njegovi koreni duboko sežu u filozofiju. Specifična priroda minimalizma je jedan od razloga zašto ne možemo precizno da definišemo ovaj pravac kao isključivo umetnički ili isključivo društveni. Trenutno popularan u umetnosti, nastao je od najstarije društvene nauke koja je iznedrila većinu drugih koje danas posmatramo kroz savremene društvene okvire.
KULTUROLOŠKA SPONA ISTOKA I ZAPADA
Termin je prvi put upotrebljen 1929. godine na izložbi u Njujorku koju je organizovao Džon Grejem. S obzirom na činjenicu da minimalizam odbacuje lični izraz umetnika, još jedan koren njegovog nastanka potiče od reakcije na nadmenost apstraktnog ekspresionizma. To je pravac pretežno zastupljen u slikarstvu koji je nastao u Americi.
Inspiracija dolazi od pop umetnosti i suprematizma Kazimira Maljeviča, slikara i teoretičara umetnosti. On je bio jedan od najvažnijih predstavnika ruske avangarde. Nemoguće je precizno odrediti zemlju iz koje ovaj pravac potiče iz razloga što je na uticaj Kazimira Maljeviča imao i francuski neoimpresionizam. Specifičnost minimalizma je činjenica da je, iako predstavlja u globalnom smislu umetnički sukob Istoka i Zapada, istovremeno i njihova kulturološka spona.
Kako pojedini izvori navode, minimalizam je smenio eskpresionizam zahvaljujući Franku Steli i njegovoj izložbi Crne slike. Izložba je bila organizovana u Muzeju Moderne Umetnosti 1959. godine. Međutim, kao istorijska prekretnica se smatra izložba održana 7 godina kasnije. To je izložba Osnovne strukture, takođe održana u Njujorku.
KO JE MINIMALISTA?
Materijali i način na koji je delo predstavljeno su ujedno i jedina njegova tematika. Nema skrivene simbolike već je ona jasno izložena, bez distrakcije kompozicije što nalikuje pređašnjoj, tradicionalnoj umetnosti. Minimalista odbacuje osećanja kao osnovu stvaralaštva. Izražava apstraktne odnose između različitih elemenata koji predstavljaju suštinu i jedinu temu za razmišljanje posmatrača.
U samim karakteristikama pravca možemo da uočimo i jednu evoluciju umetnosti. Ona bi ujedno odbacila načela romantizma, renesanse, kao i drugih pravaca čija se suština nalazi u samom čoveku, njegovim osećanjima i odnosu prema svetu.
MINIMALIZAM U SVAKODNEVICI
S obzirom da je svet prihvatio minimalizam, nastavljena je i društvena promena koja nije bila toliko vidljiva tokom razvoja filozofije. Ljudi koji podržavaju minimalistički stil života izbacuju nepotrebne stvari. Imaju uzak krug prijatelja i rade isključivo na delima koja smatraju važnim.
Zbog usresređenosti koju ova filozofija donosi sa sobom, minimalistički stil života iznedrio je mnoštvo uspešnih ljudi. Sa druge strane, može da predstavlja i vid modernog, psihičkog ropstva. Kako bi ograničili broj stvari koje mogu da upotrebe, minimalisti su stalno oko njih fokusirani, što može da dovede do opsesije.
TEŽNJA ZA POMERANJEM GRANICA
Da bi izbacili predmete koje smatraju nepotrebnim, stalno analiziraju prostor oko sebe. Životni stav minimalista jeste da često želimo ono što nam nije potrebno što ujedno i izražava samo postojanje čoveka kao individue: težnja za zrelijom samospoznajom, većim uspehom, pomeranjem granica.
TEKST: MARIJA JOVIČIĆ
Marija Jovičić rođena je 2002. godine u Zaječaru u kome je završila Gimnaziju. Trenutno studira Francuski jezik i književnost na Filozofskom fakultetu u Nišu. U slobodno vreme bavi se izučavanjem stranih jezika, pisanjem poezije i proze, kao i slobodnim istraživanjima.
