Dugačke ulice sa uređenim travnjacima od jednom postaju obasjane svetlošću sa fasada, krovova i raznih biljaka jednog američkog dvorišta. Na vratima stoji venčić, u kući članovi porodice užurbano pripremaju poklone, koje će staviti ispod novogodišnje jelke, dok ih ne prekinu sa novogodišnjim pesmama i čuvenim “Jingle bells”. U koliko filmova je moguće videti dobro poznate američke praznične rituale?
KAKO SVET PROSLAVLJA BOŽIĆ?
Božič se kod katoličkih vernika proslavlja 25. decembra i razlikuje se uglavnom po načinu na koji se ponašaju vernici u zapadnim zemljama dan pre, kao i na dan samog praznika.
Božić je jedan od najradosnijih praznika jer se izgled gotovo svih domova i gradova menja. Sve postaje blještavije, ukrašava se božićno drvo i od skora, čak i u nekim azijskim zemljama, kao što je Japan. Gotovo svi vole snežne figurice, ukrase u raznim bojama i oblicima, šarene srne ili tračice i celokupan osećaj koji se budi sa prvim ukrašenim domom.
U Americi zaista pridaju značaj ukrašavanju svojih domova, pa obično nestvarne slike ukrašenih kvartova ili prigradskih naselja obiđu ceo svet. Dan pre Božića u anglosaksonskim i germanskim područjima, zove se Božićno ili Sveto veče kada se, na primer, u Velikoj Britaniji tradicionalno sprema ćurka i puding, dok se u Italiji strogo posti, odlazi na svetu misu pre večere i pucanjem iz topa na rimskom trgu najavljuje predstojeći praznik.
Vrhunac božićnih praznika za Francuze svakako je Božićni obrok. Iako su trpeze dosta dtugačije od zemlje do zemlje, zasigurno je da svi katolici teže ka okupljanju porodice i prijatelja uz prazničnu atmosferu.
NOVA GODINA U SVETU
Nije retkost da se na Zapadu božićni odmor pretvori u novogodišnju avanturu na nekoj udaljenoj destinaciji. Kada se već pominje Nova godina i sama proslava, neobično je zamisliti da se izvan Srbije ljudi sakupljaju po trgovima i centrima čekajući ponoć, međutim, Times Square u Njujorku pretvara se u čarobno mesto na kome se svake godine okuplja znatan broj ljudi koji zajedno odbrojava i iščekuje ponoć. Kada se kazaljke preklope, po tradiciji dugoj više od 100 godina, sa vrha jedne zgrade spusta se zvono što je obično propraćeno dobro poznatim pesmama o ljubavi i prijatljstvu.
Kao i u bilo kom drugom delu sveta, novogodišnju noć proslavljaju na kućnim žurkama, u elitnim restoranima i hotelima, ali i često na kruzerima koji plove rekama ili uzduž obala mora, u zavisnosti od dela Amerike.
PRAZNICI U SRBIJI
Doček Nove godine u Srbiji može biti identičan, u zavisnosti od toga šta bismo želeli. Poznato je da se kod nas Božić proslavlja po novijem kalendaru, 7. januara, kao u ostalim pravoslavnim zemljama. U našoj kulturi prisutni su običaji koji su nastali pod uticajem vremena sa patrijarhalnim porodicama.
Kao u Italiji, vernici bi trebalo da poste obavezno dan pre Božića kada u svakoj srpskoj kući zamiriše vruća pita, pogača, rakija i brojna ukusna jela za predstojeće Badnje veče i Božić. Badnjak je naše glavno Božićno drvo i simbol samog praznika kao što su u zapadnim zemljama jasle, venčići i slični oblici i simboli.
Iako se čini kao da smo toliko udaljeni, da se previše razlikujemo, ali zapravo i u udaljenoj Americi i našoj Evropi, svima je za vreme praznika zajednička, i ujedno najvažnija, tradicija da praznike sa porodicom, prijateljima ili voljenom osobom, proslave uz bogatu trpezu u domu ispunjenim euforijom i toplotom. Upravo se u tome krije najveća draž svih novogodišnjih praznika.
TEKST: MILICA JEVTIĆ
